Przemoc w rodzinie

Zespół Interdyscyplinarny do Spraw Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie w Mieście Gniezno

Zgodnie z art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. 2020.218 t. j. 2020.02.11) przemoc w rodzinie to:

jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste członków rodziny [*], w szczególności narażające te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą”.

* ustawa jako członka rodziny definiuje „osobę najbliższą w rozumieniu art. 115 § 11 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553, z późn. zm.), a także inną osobę wspólnie zamieszkującą lub gospodarującą”.

Przemoc w rodzinie jest działaniem przeciwko członkowi rodziny zamierzonym i wykorzystującym przewagę sił, które narusza prawa i dobra osobiste.

Charakteryzuje się ona tym, że:

jest intencjonalna to zamierzone działanie człowieka, mające na celu kontrolowanie i podporządkowanie ofiary;

siły są nierówne – jedna ze stron ma przewagę nad drugą; ofiara jest słabsza, a sprawca silniejszy;

narusza prawa i dobra osobiste – sprawca wykorzystując przewagę siły narusza podstawowe prawa ofiary (np. prawo do nietykalności fizycznej, godności, szacunku itd.);

powoduje cierpienie i ból – sprawca naraża zdrowie i życie ofiary na poważne szkody; doświadczanie bólu i cierpienia sprawia, że ofiara ma mniejszą zdolność do samoobrony.

Rodzaje przemocy:

Przemoc fizyczna – agresywne zachowanie przeciwko ciału ofiary, które prowadzi do bólu oraz fizycznych obrażeń; wyróżnia się tu w szczególności: popychanie, odpychanie, obezwładnianie, przytrzymywanie, policzkowanie, szczypanie, kopanie, duszenie, bicie otwartą ręką i pięściami, bicie przedmiotami, ciskanie w kogoś przedmiotami, parzenie, polewanie ciała substancjami żrącymi, użycie broni, nieudzielenie koniecznej pomocy itp.;

Przemoc psychiczna – zachowania agresywne mające charakter poniżający lub budzący poczucie zagrożenia, wywołujące emocjonalny ból lub cierpienie; wyróżnia się tu zachowania takie, jak: wyśmiewanie poglądów, religii, pochodzenia, narzucanie własnych poglądów, karanie przez odmowę uczuć, zainteresowania, szacunku, stała krytyka, wmawianie choroby psychicznej, izolacja społeczna, domaganie się posłuszeństwa, ograniczanie snu i pożywienia, stosowanie gróźb, itp.;

Przemoc seksualna – polega na wymuszeniu niechcianych przez ofiarę zachowań w celu zaspokojenia potrzeb seksualnych sprawcy; wyróżnia się tutaj zachowania takie, jak: wymuszanie pożycia seksualnego lub nieakceptowanych i niechcianych praktyk seksualnych, wymuszanie seksu z osobami trzecimi, sadystyczne formy współżycia seksualnego, krytyka zachowań seksualnych, przymuszanie do oglądania pornografii;

Przemoc ekonomiczna – zachowania mające na celu uniemożliwienie bądź utrudnienie dostępu do środków finansowych prowadzące do częściowego lub całkowitego uzależnienia finansowego ofiary od sprawcy; wyróżnia się tutaj zachowania takie, jak: odbieranie zarobionych pieniędzy, uniemożliwianie podjęcia pracy zarobkowej, niezaspokajanie podstawowych, materialnych potrzeb rodziny;

Zaniedbanie – niezaspokajanie podstawowych potrzeb egzystencjalnych oraz świadome nieudzielanie pomocy w sytuacjach trudnych, w potrzebie. Przejawia się w niedostarczaniu odpowiedniej ilości pożywienia, braku dbałości o higienę, niezapewnieniu odpowiedniego ubioru, w braku dbałości o zdrowie.

Zespół Interdyscyplinarny do Spraw Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie zwany dalej „Zespołem” realizuje zadania określone w gminnym programie przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz ochrony ofiar przemocy w rodzinie.

Zadaniem Zespołu jest integrowanie i koordynowanie działań podmiotów, wchodzących w skład Zespołu, oraz specjalistów w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie, w szczególności przez:

  • diagnozowanie problemu przemocy w rodzinie,

  • podejmowanie działań w środowisku zagrożonym przemocą w rodzinie mających na celu przeciwdziałanie temu zjawisku,

  • inicjowanie interwencji w środowisku dotkniętym przemocą w rodzinie,

  • rozpowszechnianie informacji o instytucjach, osobach i możliwościach udzielenia pomocy w środowisku lokalnym,

  • inicjowanie działań w stosunku do osób stosujących przemoc w rodzinie.

Zespół tworzy grupy robocze w celu rozwiązywania problemów związanych z występowaniem przemocy w rodzinie w indywidualnych przypadkach.

Do zadań grup roboczych należy w szczególności:

  • opracowanie i realizacja planu pomocy w indywidualnych przypadkach wystąpienia przemocy w rodzinie,

  • monitorowanie sytuacji rodzin, w których dochodzi do przemocy oraz rodzin zagrożonych wystąpieniem przemocy,

  • dokumentowanie działań podejmowanych wobec rodzin, w których dochodzi do przemocy oraz efektów tych działań.

Procedura „Niebieskie Karty”, jak to działa?

Celem procedury „Niebieskie Karty” jest zatrzymanie przemocy. W przypadku wystąpienia przemocy w rodzinie następuje wszczęcie procedury przez wypełnienie formularza „Niebieska Karta – A” przez przedstawiciela jednego z niżej wymienionych podmiotów:

  • policję

  • ośrodki pomocy społecznej

  • placówki oświatowe

  • placówki służby zdrowia

  • gminne komisje rozwiązywania problemów alkoholowych.

Po wypełnieniu formularza „Niebieska Karta – A” osobie, co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą w rodzinie, przekazuje się formularz „Niebieska Karta – B” z informacjami, gdzie dodatkowo może otrzymać pomoc.

Przekazanie wypełnionego formularza „Niebieska Karta – A” do Przewodniczącego Zespołu następuje niezwłocznie, nie później niż w terminie 7 dni od dnia wszczęcia procedury. Przewodniczący Zespołu po otrzymaniu formularza „Niebieska Karta – A” niezwłocznie, nie później niż w ciągu 3 dni od dnia jego otrzymania, przekazuje go członkom Zespołu lub grupy roboczej.

Po zapoznaniu się z kartą Zespół lub grupa robocza zaprasza osobę, co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą w rodzinie, dokonuje analizy sytuacji; opracowuje indywidualny plan pomocy dla osoby, co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą w rodzinie, i jej rodziny, który zawiera propozycje działań pomocowych; wypełnia formularz „Niebieska Karta – C”.

W kolejnym etapie Przewodniczący Zespołu wzywa osobę, wobec której istnieje podejrzenie, że stosuje przemoc w rodzinie, na rozmowę dotyczącą konsekwencji stosowania przemocy; informuje o koniecznych do zrealizowania działaniach w celu zaprzestania stosowania przemocy w rodzinie; wypełniany jest formularz „Niebieska Karta – D”.

Członkowie Zespołu:

Przewodnicząca Zespołu Interdyscyplinarnego do Spraw Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie:

Iwona Walczak – przedstawiciel Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Gnieźnie

Zastępca Przewodniczącej Zespołu Interdyscyplinarnego do Spraw Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie:

Hanna Adamczak – przedstawiciel Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Gnieźnie

Pozostali członkowie Zespołu:

1. Sylwia Jabłońska – przedstawiciel Miejskiej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych;

2. Marian Pokładecki – przedstawiciel Wydziału Edukacji Urzędu Miejskiego w Gnieźnie;

3. Dorota Perlik – przedstawiciel Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie;

4. Zofia Komosińska – przedstawiciel Miejskich Świetlic Socjoterapeutycznych;

5. Anna Krzymińska – przedstawiciel służby zdrowia;

6. Barbara Wachowska – przedstawiciel kuratorów sądowych;

7. Aleksandra Godek – przedstawiciel kuratorów sądowych;

8. Mieczysław Napierała – przedstawiciel Komendy Powiatowej Policji w Gnieźnie;

9. Maciej Bąkowski – przedstawiciel Komendy Powiatowej Policji w Gnieźnie;

10. Marzena Tyczka – przedstawiciel organizacji pozarządowych;

11. Tomasz Czerniawski – przedstawiciel organizacji pozarządowych.

Zespół Interdyscyplinarny do Spraw Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie działa w Gnieźnie, ul. Dworcowa 7, tel. 61 426 25 82; wew.63.

Miejsca, w których można uzyskać pomoc:

Komenda Powiatowa Policji w Gnieźnie ul. Jana Pawła II 2,

Zespół Dyżurnych tel. 47 77 21 211, faks 47 77 21 215

Wydział Prewencji – Sekretariat tel. 47 77 21 229

www.gniezno-policja-gov.pl

Numer alarmowy: 112

Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Gnieźnie ul. Dworcowa 7,

tel. 61 426 25 82; wew. 63,

www.mops.gniezno.pl

Miejska Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Gnieźnie,

Urząd Miejski, ul. Lecha 6, pok. 6 (piwnica), tel. 61 426 04 99,

Gnieźnieńskie Stowarzyszenie Abstynenckie ODNOVA w Gnieźnie,

ul. Krucza 3, tel. 61 426 42 68,

gsa.cba.pl

Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Gnieźnie,

ul. Sienkiewicza 12 A, tel. 61 424 07 54,

www.pcpr.powiat-gniezno.pl

Miejskie Świetlice Socjoterapeutyczne w Gnieźnie,

ul. Kilińskiego 17, tel. 61 425 82 57,

www.swietlice.gniezno.pl

Dom Matki i Dziecka. Caritas Archidiecezji Gnieźnieńskiej

Os. Orła Białego 20, tel. 61 425 57 86

www.caritas.gniezno.pl

Akty prawne:

  1. Ustawa z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie.

  2. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 września 2011 roku w sprawie procedury „Niebieskie Karty” oraz wzorów formularzy „Niebieska Karta”.

  3. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 12 października 2010 roku w sprawie wzoru zaświadczenia lekarskiego o przyczynach i rodzaju uszkodzeń ciała związanych z użyciem przemocy w rodzinie.

  4. Uchwała Nr XLV/494/2017 Rady Miasta Gniezna z dnia 29 listopada 2017 roku w sprawie: określenia trybu oraz sposobu powoływania i odwoływania członków zespołu interdyscyplinarnego i szczegółowych warunków jego funkcjonowania.

  5. UCHWAŁA NR XXIX/394/2020 RADY MIASTA GNIEZNA z dnia 25 listopada 2020 r. w sprawie : uchwalenia Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie dla Miasta Gniezna na lata 2021-2023.
Skip to content