Zespół Interdyscyplinarny do Spraw Przeciwdziałania Przemocy Domowej w Mieście Gnieźnie działa na podstawie ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu przemocy domowej (t.j. Dz. U. z 2021r. poz. 1249 oraz z 2023r. poz. 289 i 535).
Przemoc domowa to „jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie, wykorzystujące przewagę fizyczną, psychiczną lub ekonomiczną, naruszające prawa lub dobra osobiste osoby doznającej przemocy domowej [*], w szczególności:
a) narażające tę osobę na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia lub mienia,
b) naruszające jej godność, nietykalność cielesną lub wolność, w tym seksualną,
c) powodujące szkody na jej zdrowiu fizycznym lub psychicznym, wywołujące u tej osoby cierpienie lub krzywdę,
d) ograniczające lub pozbawiające te osobę dostępu do środków finansowych lub możliwości podjęcia pracy lub uzyskania samodzielności finansowej,
e) istotnie naruszające prywatność tej osoby lub wzbudzające u niej poczucie zagrożenia, poniżenia lub udręczenia, w tym podejmowane za pomocą środków komunikacji elektronicznej”.
Osobę doznającą przemocy domowej definiuje się jako:
a) małżonka, także w przypadku, gdy małżeństwo ustało lub zostało unieważnione oraz jego wstępnych, zstępnych, rodzeństwo i ich małżonków,
b) wstępnych i zstępnych oraz ich małżonków,
c) rodzeństwo oraz ich wstępnych, zstępnych i ich małżonków,
d) osobę pozostającą w stosunku przysposobienia i jej małżonka oraz ich wstępnych, zstępnych, rodzeństwo i ich małżonków,
e) osobę pozostającą obecnie lub w przeszłości we wspólnym pożyciu oraz jej wstępnych, zstępnych, rodzeństwo i ich małżonków,
f) osobę wspólnie zamieszkującą i gospodarującą oraz jej wstępnych, zstępnych, rodzeństwo i ich małżonków,
g) osobę pozostającą obecnie lub w przeszłości w trwałej relacji uczuciowej lub fizycznej niezależnie od wspólnego zamieszkiwania i gospodarowania,
h) małoletniego wobec których jest stosowana przemoc domowa.
Przez osobę doznającą przemocy domowej należy także rozumieć małoletniego będącego świadkiem przemocy domowej wobec osób, o których mowa powyżej.
Rodzaje przemocy:
przemoc fizyczna – agresywne zachowanie przeciwko ciału ofiary, które prowadzi do bólu oraz fizycznych obrażeń; wyróżnia się tu w szczególności: popychanie, odpychanie, obezwładnianie, przytrzymywanie, policzkowanie, szczypanie, kopanie, duszenie, bicie otwartą ręką i pięściami, bicie przedmiotami, ciskanie w kogoś przedmiotami, parzenie, polewanie ciała substancjami żrącymi, użycie broni, nieudzielenie koniecznej pomocy itp.;
przemoc psychiczna – zachowania agresywne mające charakter poniżający lub budzący poczucie zagrożenia, wywołujące emocjonalny ból lub cierpienie; wyróżnia się tu zachowania takie, jak: wyśmiewanie poglądów, religii, pochodzenia, narzucanie własnych poglądów, karanie przez odmowę uczuć, zainteresowania, szacunku, stała krytyka, wmawianie choroby psychicznej, izolacja społeczna, domaganie się posłuszeństwa, ograniczanie snu i pożywienia, stosowanie gróźb, itp.;
przemoc seksualna – polega na wymuszeniu niechcianych przez ofiarę zachowań w celu zaspokojenia potrzeb seksualnych sprawcy; wyróżnia się tutaj zachowania takie, jak: wymuszanie pożycia seksualnego lub nieakceptowanych i niechcianych praktyk seksualnych, wymuszanie seksu z osobami trzecimi, sadystyczne formy współżycia seksualnego, krytyka zachowań seksualnych, przymuszanie do oglądania pornografii;
przemoc ekonomiczna – zachowania mające na celu uniemożliwienie bądź utrudnienie dostępu do środków finansowych prowadzące do częściowego lub całkowitego uzależnienia finansowego ofiary od sprawcy; wyróżnia się tutaj zachowania takie, jak: odbieranie zarobionych pieniędzy, uniemożliwianie podjęcia pracy zarobkowej, niezaspokajanie podstawowych, materialnych potrzeb rodziny;
zaniedbanie – niezaspokajanie podstawowych potrzeb egzystencjalnych oraz świadome nieudzielanie pomocy w sytuacjach trudnych, w potrzebie. Przejawia się w niedostarczaniu odpowiedniej ilości pożywienia, braku dbałości o higienę, niezapewnieniu odpowiedniego ubioru, w braku dbałości o zdrowie.
Zespół Interdyscyplinarny do Spraw Przeciwdziałania Przemocy Domowej w Mieście Gnieźnie zwany dalej „Zespołem” realizuje działania określone w gminnym programie przeciwdziałania przemocy domowej oraz ochrony osób doznających przemocy domowej.
Zadaniem Zespołu jest:
1) tworzenie warunków umożliwiających realizację zadań z zakresu przeciwdziałania przemocy domowej oraz integrowanie i koordynowanie działań podmiotów, wchodzących w skład Zespołu, oraz specjalistów w zakresie przeciwdziałania przemocy domowej, w szczególności przez:
-
diagnozowanie problemu przemocy domowej na poziomie lokalnym,
-
inicjowanie działań profilaktycznych, edukacyjnych i informacyjnych mających na celu przeciwdziałanie przemocy domowej i powierzanie ich wykonania właściwym podmiotom,
-
inicjowanie działań w stosunku do osób doznających przemocy domowej oraz osób stosujących przemoc domową,
-
opracowanie projektu gminnego programu przeciwdziałania przemocy domowej oraz ochrony osób doznających przemocy domowej,
-
rozpowszechnianie informacji o instytucjach, osobach i możliwościach udzielenia pomocy w środowisku lokalnym,
-
powoływanie grup diagnostyczno-pomocowych i bieżące monitorowanie realizowanych przez nie działań,
-
monitorowanie procedury „Niebieskie Karty”,
-
przekazywanie informacji, o której mowa w art. 9e ust. 3, oraz dokumentacji, o której mowa w art. 9c ust. 5a,
-
kierowanie osoby stosującej przemoc domową do uczestnictwa w programie korekcyjno-edukacyjnym dla osób stosujących przemoc domową lub programie psychologiczno-terapeutycznym dla osób stosujących przemoc domową,
-
składanie, na wniosek grupy diagnostyczno-pomocowej, zawiadomienia o popełnieniu przez osobę stosującą przemoc domową wykroczenia, o którym mowa w art. 66c ustawy z dnia 20 maja 1971 r. – Kodeks wykroczeń (Dz. U. z 2022 r. poz. 2152, 2311, 2581 i 2600 oraz z 2023 r. poz. 289).
Zespół powołuje grupy diagnostyczno-pomocowe w celu dokonania diagnozy i oceny sytuacji w związku ze zgłoszonym podejrzeniem wystąpienia przemocy domowej, a także realizacji zadań, o których mowa w art. 9b ust. 8.
Do zadań grup diagnostyczno-pomocowych należy w szczególności:
-
dokonanie na podstawie procedury „Niebieskie Karty”, oceny sytuacji domowej osób doznających przemocy domowej oraz osób stosujących przemoc domową,
-
realizacja procedury „Niebieskie Karty” w przypadku potwierdzenia podejrzenia wystąpienia przemocy domowej, zwłaszcza w sytuacji wystąpienia ryzyka zagrożenia życia lub zdrowia,
-
zawiadomienie osoby podejrzanej o stosowanie przemocy domowej o wszczęciu procedury „Niebieskie Karty” pod jej nieobecność,
-
realizacja działań w stosunku do osób doznających przemocy domowej oraz osób stosujących przemoc domową,
-
wystąpienie do zespołu interdyscyplinarnego z wnioskiem o skierowanie osoby stosującej przemoc domową do uczestnictwa w programach korekcyjno-edukacyjnych dla osób stosujących przemoc domową albo w programach psychologiczno-terapeutycznych dla osób stosujących przemoc domową,
-
wystąpienie do zespołu interdyscyplinarnego z wnioskiem o złożenie zawiadomienia o popełnieniu przez osobę stosującą przemoc domową wykroczenia, o którym mowa w art. 66c ustawy z dnia 20 maja 1971 r. – Kodeks wykroczeń,
-
monitorowanie sytuacji osób doznających przemocy domowej, a także zagrożonych wystąpieniem przemocy domowej, w tym również po zakończeniu procedury „Niebieskie Karty”,
-
zakończenie procedury „Niebieskie Karty”,
- dokumentowanie podejmowanych działań, stanowiących podstawę: uznania braku zasadności wszczęcia procedury „Niebieskie Karty” wszczęcia procedury „Niebieskie Karty”,
- informowanie przewodniczącego zespołu interdyscyplinarnego o efektach podjętych działań w ramach procedury „Niebieskie Karty”.
Procedura „Niebieskie Karty”, jak to działa?
Celem procedury „Niebieskie Karty” jest zatrzymanie przemocy. W przypadku wystąpienia przemocy domowej następuje wszczęcie procedury przez wypełnienie formularza „Niebieska Karta – A” przez:
-
pracownika socjalnego jednostki organizacyjnej pomocy społecznej,
-
funkcjonariusza Policji,
-
żołnierza Żandarmerii Wojskowej,
-
pracownika socjalnego specjalistycznego ośrodka wsparcia dla osób doznających przemocy domowej,
-
asystenta rodziny,
-
nauczyciela,
-
osobę wykonującą zawód medyczny, w tym lekarza, pielęgniarkę, położną lub ratownika medycznego,
-
przedstawiciela gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych,
-
pedagoga, psychologa lub terapeutę, będących przedstawicielami podmiotów, o których mowa w art. 9a ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy domowej.
Po wypełnieniu formularza „Niebieska Karta – A” osobie, co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą domową, przekazuje się formularz „Niebieska Karta – B” z informacjami, gdzie dodatkowo może otrzymać pomoc.
Przekazanie wypełnionego formularza „Niebieska Karta – A” do Zespołu następuje niezwłocznie, nie później niż w terminie 5 dni roboczych od dnia wszczęcia procedury. Zespół po otrzymaniu formularza „Niebieska Karta – A” niezwłocznie, nie później niż w terminie 3 dni roboczych od dnia jego otrzymania, przekazuje go członkom grupy diagnostyczno-pomocowej. Pierwsze posiedzenie grupy diagnostyczno-pomocowej odbywa się niezwłocznie, nie później niż w terminie 5 dni roboczych od dnia otrzymania formularza „Niebieska Karta – A”. Grupa diagnostyczno-pomocowa, na podstawie informacji zawartych w formularzu „Niebieska Karta – A”, dokonuje diagnozy sytuacji w związku z podejrzeniem stosowania przemocy domowej oraz podejmuje działania mające na celu zapewnienie bezpieczeństwa osobie doznającej przemocy domowej i zatrzymania przemocy domowej albo rozstrzyga o braku zasadności podejmowania działań.
Grupa diagnostyczno-pomocowa zaprasza osobę doznającą przemocy domowej i dokonuje analizy sytuacji w związku z podejrzeniem stosowania przemocy domowej i we współpracy z osobą doznającą przemocy domowej, opracowuje indywidualny plan pomocy albo rozstrzyga o braku zasadności podejmowania działań. Grupa diagnostyczno-pomocowa, na podstawie ustaleń zawartych w wypełnionym formularzu „Niebieska Karta – C”, podejmuje działania mające na celu zapewnienie bezpieczeństwa osobie doznającej przemocy domowej i poprawę jej sytuacji życiowej.
W kolejnym etapie grupa diagnostyczno-pomocowa wzywa osobę stosującą przemoc domową, dokonuje analizy sytuacji w związku z podejrzeniem stosowania przemocy domowej i na podstawie informacji zawartych w formularzu „Niebieska Karta – D” dokonuje ustaleń dotyczących dalszych działań, zobowiązuje osobę stosująca przemoc domową do ich realizacji w celu zmiany jej postępowania.
Członkowie Zespołu:
Przewodniczący Zespołu Interdyscyplinarnego do Spraw Przeciwdziałania Przemocy Domowej w Mieście Gnieźnie:
Iwona Walczak – przedstawiciel Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Gnieźnie
I Zastępca Przewodniczącego Zespołu Interdyscyplinarnego do Spraw Przeciwdziałania Przemocy Domowej w Mieście Gnieźnie:
Hanna Adamczak – przedstawiciel Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Gnieźnie
II Zastępca Przewodniczącego Zespołu Interdyscyplinarnego do Spraw Przeciwdziałania Przemocy Domowej w Mieście Gnieźnie:
Sylwia Jabłońska – przedstawiciel Miejskiej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Gnieźnie
Pozostali członkowie Zespołu:
1. Marian Pokładecki – przedstawiciel Wydziału Edukacji Urzędu Miejskiego w Gnieźnie;
2. Dorota Perlik – przedstawiciel Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie;
3. Zofia Komosińska – przedstawiciel Miejskich Świetlic Socjoterapeutycznych;
4. Anna Giszczyńska – przedstawiciel służby zdrowia;
5. Barbara Wachowska – przedstawiciel kuratorów sądowych;
6. Aleksandra Godek – przedstawiciel kuratorów sądowych;
7. Mieczysław Napierała – przedstawiciel Komendy Powiatowej Policji w Gnieźnie;
8. Maciej Bąkowski – przedstawiciel Komendy Powiatowej Policji w Gnieźnie;
9. Marzena Tyczka – przedstawiciel organizacji pozarządowych;
10. Tomasz Czerniawski – przedstawiciel organizacji pozarządowych.
Siedziba Zespołu Interdyscyplinarnego do Spraw Przeciwdziałania Przemocy Domowej w Mieście Gnieźnie mieści się przy: ul. Dworcowej 7, tel. 61 426 25 82 wew.63 lub wew. 45.
Miejsca, w których można uzyskać pomoc:
-
Komenda Powiatowa Policji przy ul. Jana Pawła II 2 w Gnieźnie,
-
-
Zespół Dyżurnych tel. 47 77 21 211, faks 47 77 21 215
-
Wydział Prewencji – Sekretariat tel. 47 77 21 229
-
www.gniezno-policja-gov.pl
-
Numer alarmowy: 112
-
-
Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej przy ul. Dworcowej 7 w Gnieźnie,
-
-
tel. 61 426 25 82; wew. 63 lub wew. 45,
-
www.mops.gniezno.pl
-
-
Miejska Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych przy ul. Lecha 6 w Gnieźnie, pok. 6 (piwnica), tel. 61 426 04 99,
-
Gnieźnieńskie Stowarzyszenie Abstynenckie ODNOWA przy ul. Kruczej 3 w Gnieźnie, tel. 61 426 42 68,
-
-
gsa.cba.pl
-
-
Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie przy ul. Sienkiewicza 12a w Gnieźnie tel. 61 424 07 54,
-
Miejskie Świetlice Socjoterapeutyczne przy ul. Kilińskiego 17 w Gnieźnie, tel. 61 425 82 57,
-
Dom Matki i Dziecka. Caritas Archidiecezji Gnieźnieńskiej Os. Orła Białego 20 w Gnieźnie, tel. 61 425 57 86
Akty prawne:
-
Ustawa z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu przemocy domowej (t.j. Dz. U. z 2021r. poz. 1249 oraz z 2023r. poz. 289 i 535).
-
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 września 2011 roku w sprawie procedury „Niebieskie Karty” oraz wzorów formularzy „Niebieska Karta”.
-
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 września 2023 roku w sprawie procedury „Niebieskie Karty” oraz wzorów formularzy „Niebieska Karta”.
-
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 12 października 2010 roku w sprawie wzoru zaświadczenia lekarskiego o przyczynach i rodzaju uszkodzeń ciała związanych z użyciem przemocy w rodzinie.
-
Uchwała Nr LXXV/933/2023 Rady Miasta Gniezna z dnia 13 września 2023 roku w sprawie: określenia trybu i sposobu powoływania oraz odwoływania członków Zespołu Interdyscyplinarnego ds. Przeciwdziałania Przemocy Domowej w Mieście Gnieźnie (Dz. U. z 2023r. poz. 8499).
-
Uchwała Nr XXIX/394/2020 Rady Miasta Gniezna z dnia 25 listopada 2020 r. w sprawie: uchwalenia Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie dla Miasta Gniezna na lata 2021-2023.
